Celem ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy jest zaspokojenie wierzytelności pracowniczych, i których pracownik został pozbawiony na skutek niewypłacalności pracodawcy, których nie mógł wyegzekwować w zwykłym trybie.
Warunkiem wypłaty świadczeń ze środków Funduszu z tytułu niezaspokojonych roszczeń pracowniczych jest niewypłacalność pracodawcy w rozumieniu ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
Art. 3. Niewypłacalność pracodawcy zachodzi, gdy sąd upadłościowy lub restrukturyzacyjny, na podstawie przepisów Prawa upadłościowego lub Prawa restrukturyzacyjnego, wyda postanowienie, w którym dniem niewypłacalności będzie:
- data wydania postanowienia sądu upadłościowego o ogłoszeniu upadłości lub wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego,
- data wydania postanowienia sądu restrukturyzacyjnego o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego pracodawcy, o którym mowa w art. 2 pkt 2-4 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2019.243 t.j. ze zm.),
- data postanowienia sądu upadłościowego o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy, jeżeli jego majątek nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania,
- data postanowienia sądu upadłościowego o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy w przypadku stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.
Art. 4. Niewypłacalność instytucji kredytowych i zakładów ubezpieczeń zachodzi, gdy sąd zagraniczny wyda orzeczenie, zgodnie z którym dniem niewypłacalności będzie:
- data wydania przez sąd zagraniczny orzeczenia o wszczęciu postępowania upadłościowego, postępowania układowego lub innego podobnego postępowania w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym wobec instytucji kredytowych i zakładów ubezpieczeń mających siedziby w tych państwach,
- data wydania przez sąd zagraniczny orzeczenia zgodnie z którym nie zostaje wszczęte postępowanie upadłościowe z uwagi na stwierdzenie definitywnego zamknięcia przedsiębiorstwa albo z powodu niewystarczalności aktywów na zaspokojenie kosztów tego postępowania.
Art. 5. Niewypłacalność pracodawcy w przypadku wydania postanowienia o uznaniu głównego zagranicznego postępowania upadłościowego zachodzi, gdy sąd upadłościowy wyda postanowienie, w którym dniem niewypłacalności będzie:
- data wydania przez sąd upadłościowy postanowienia o uznaniu zagranicznego postępowania upadłościowego wszczętego wobec przedsiębiorcy zagranicznego z Danii lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczy (zgodnie z przepisami Prawa upadłościowego dotyczącymi międzynarodowego postępowania upadłościowego),
- data wydania przez sąd zagraniczny orzeczenia, zgodnie z którym nie zostaje wszczęte postępowanie upadłościowe z uwagi na stwierdzenie definitywnego zamknięcia przedsiębiorstwa albo z powodu niewystarczalności aktywów na zaspokojenie kosztów tego postępowania.
Art. 6. Niewypłacalnością pracodawcy jest również:
- data wydania orzeczenia przez organ sądowy lub każdy inny właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej, z wyłączeniem Danii, uprawniony do wszczęcia postępowania upadłościowego, (zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000), o wszczęciu wobec przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznego postępowania upadłościowego, o którym mowa w art. 2 lit. a lub c tego rozporządzenia, oraz powoła zarządcę,
- data wydania orzeczenia przez organ sądowy lub każdy inny właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej, z wyłączeniem Danii, uprawniony do wszczęcia postępowania upadłościowego, (zgodnie z art. 3 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000), zgodnie z którym nie zostaje wszczęte postępowanie upadłościowe z uwagi na stwierdzenie definitywnego zamknięcia przedsiębiorstwa albo z powodu niewystarczalności aktywów na zaspokojenie kosztów tego postępowania,
- data wydania przez sąd upadłościowy postanowienia (zgodnie z art. 3 ust. 2 i 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000) o ogłoszeniu upadłości przedsiębiorcy zagranicznego, mające skutki ograniczone do majątku dłużnika znajdującego się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 8. Niewypłacalność pracodawcy zachodzi w sytuacji niezaspokojenia przez pracodawcę roszczeń pracowniczych z powodu braku środków finansowych. Pracodawca staje się niewypłacalny:
- w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu upadłościowego o umorzeniu postępowania upadłościowego, wydanego na podstawie przepisów Prawa upadłościowego przez sąd upadłościowy, jeżeli:
- majątek pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych dłużnika obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania,
- wierzyciele zobowiązani uchwałą zgromadzenia wierzycieli albo postanowieniem sędziego-komisarza nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brak jest płynnych funduszów na te koszty,
- w dacie wydania przez organ założycielski decyzji o wdrożeniu postępowania likwidacyjnego wobec przedsiębiorstwa państwowego, o ile likwidacja nie jest skutkiem przekształcenia, łączenia lub podziału tego przedsiębiorstwa,
- w dacie uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwiązaniu spółki handlowej, (w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz .U. z 2019.505 t.j. ze zm.),
- w dacie wydania przez ministra właściwego do spraw gospodarki (na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej, wykonywanej na takich samych zasadach jak przez przedsiębiorców polskich, przez przedsiębiorcę zagranicznego w ramach utworzonego oddziału z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- w dacie wydania przez ministra właściwego do spraw gospodarki (na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), decyzji o wykreśleniu przedstawicielstwa przedsiębiorcy zagranicznego z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z rejestru przedstawicielstw,
- 7 w dacie dokonania wykreślenia pracodawcy będącego osobą fizyczną (w wyniku stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej) lub w dacie zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez pracodawcę, gdy organ ewidencyjny:
- zgodnie z przepisami art. 7-7i ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. poz. 1178, z późn. zm.) lub przepisami o swobodzie działalności gospodarczej wykreśli pracodawcę z Ewidencji Działalności Gospodarczej, w wyniku zawiadomienia o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej lub stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez pracodawcę działalności gospodarczej,
- zgodnie z przepisami rozdziału 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz. U. poz. 647) wykreśli pracodawcę z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w wyniku w wyniku zawiadomienia o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej lub stwierdzenia trwałego zaprzestania wykonywania przez pracodawcę działalności gospodarczej,
- a. w dacie wpisu w rejestrze przedsiębiorców informacji o otwarciu likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego (dokonanego na podstawie art. 20 ust. 1h ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym) i wystąpiło niezaspokojenie przez pracodawcę roszczeń pracowniczych z powodu braku środków finansowych (w przypadku niewypłacalności pracodawcy, o której mowa w art. 2 ust. 1).
Art. 12a. Możliwość wypłaty na podstawie wniosku indywidualnego zaliczki na poczet należnych świadczeń z Funduszu w przypadku faktycznego zaprzestania działalności przez pracodawcę trwającego dłużej niż 2 miesiące (występuje brak środków finansowych), gdzie datą faktycznego zaprzestania jest dzień następujący po upływie wskazanego okresu i zostały spełnione łącznie następujące warunki, tj. pracodawca:
- nie prowadził działalności gospodarczej i nie uzyskiwał z tego tytułu przychodów, z wyłączeniem zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej ujawnionej we właściwych rejestrach albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej,
- nie przebywał w siedzibie albo w miejscach wykonywania działalności pomimo wpisu we właściwych rejestrach albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub siedziba pracodawcy została z urzędu wykreślona z właściwych rejestrów,
- nie realizował wobec pracowników, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, organów podatkowych i rejestrowych obowiązków związanych z uprawnieniami pracowniczymi wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów.
Art. 15a. Możliwość wypłat zaliczek na poczet należnych świadczeń z Funduszu na podstawie wniosku i wykazu pracodawcy w przypadku złożenia przez pracodawcę wniosku o ogłoszenie upadłości w okresie od dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy (do dnia wydania postanowienia w sprawie ogłoszenia upadłości) spełniającego wymogi określone w art. 22-25 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe do dnia wydania przez sąd postanowienia w sprawie ogłoszenia upadłości. Wypłata zaliczek na poczet niezaspokojonych przez pracodawcę roszczeń, o których mowa w art. 12 ust. 2 następuje w kwocie należnych uprawnionemu pracownikowi świadczeń, nie wyższej jednak niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu złożenia wniosku o wypłatę zaliczek.