Podstawy funkcjonowania szkolnictwa wyższego w Polsce określa ustawa dnia 20 lipca 2018r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z dnia 30 sierpnia 2018r. poz. 1668).

Ustawa zachowała dotychczasowy dychotomiczny podział na uczelnie publiczne i niepubliczne; akademickie  (w których przynajmniej jedna jednostka organizacyjna posiada uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora) i nieakademickie (nie posiadające takich uprawnień) oraz studia trzystopniowe (licencjackie / inżynierskie, magisterskie, doktoranckie).

Modyfikacji uległy zasady tworzenia, łączenia i likwidacji uczeni publicznych 
i niepublicznych. Zmieniono rejestr uczelni niepublicznych na ewidencję uczelni niepublicznych oraz zmodyfikowano zakres danych podlegających wpisowi. Zmieniono kryteria zaliczenia uczelni do grupy akademickiej lub zawodowej i powiązano status uczelni 
z oceną jakości działalności naukowej. Zmodyfikowano zasady posługiwania się nazwami uczelni i powiązano je z oceną jakości działalności naukowej  wprowadzono możliwość zmiany statusu uczelni akademickiej na zawodową na wniosek samej uczelni.

Nowelizacja ustawy z 31 stycznia 2019 roku poszerzyła grupy osób, które będą mogły pełnić obowiązki rektora od momentu wygaśnięcia jego mandatu do wyboru nowego rektora.

W roku akademickim 2020/2021 na terenie województwa funkcjonuje 14 szkół wyższych.

Największym ośrodkiem akademickim są Kielce, na terenie których działają 2 uczelnie publiczne: Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach i Politechnika Świętokrzyska oraz 8 uczelni niepublicznych. Pozostałe 4 uczelnie działające w województwie świętokrzyskim to placówki niepubliczne: Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim, Wyższa Szkoła Umiejętności Zawodowych w Pińczowie, Wyższa Szkoła Humanistyczno -Przyrodnicza w Sandomierzu i Instytut Teologiczny w Sandomierzu.

Wykaz opracowano w oparciu o informacje udostępnione na stronach internetowych uczelni. Data opracowania – lipiec 2020 r.